Hồi đấy em còn ít tuổi lắm. ở đấy em còn có chị em, anh trai em. Nhà em
thì ở dưới HN, nhưng bố em làm chỉ huy của một đơn vị địa chất ở Lào
Cai, chính cái mỏ đồng bây giờ ở Lào Cai là ông cụ em phát hiện ra đấy.
Em cũng tự hào về cái này. Hôm đấy tối ngày 16.2, Bố em cùng cả nhà
xuống chơi dưới mỏ đồng. Sau đó, Em và 2 anh chị em trở lại Thị Xã, bố
em xuống một mình, thăm anh em, Công việc vẫn bình thường. Lúc đấy cũng
không ai biết là ngày mai Trung Quốc đánh mình. Vì ở đấy, mình toàn là
đơn vị làm kinh tế, quân đội không có, chỉ có dân quân địa phương thôi.
Ngay cả cái Thị xã Lào Cai to đùng cũng chả có mống bộ đội nào. Hôm đất,
bố em đợi không thấy xe đón, đành ở lại luôn thăm đơn vị, định sáng mai
về. Ngủ ở đấy, Đến rạng sáng, đúng 2h sáng, Toàn bộ khu vực tiếp giáp
với Trung Quốc ầm ầm toàn tiếng pháo cao xạ của TQ cẩu sang, Tiếng người
hoảng loạn, tiếng trẻ con khóc, lúc đấy, không một ai hiểu tại sao. Sau
khi dứt loạt pháo đầu tiên là tiếng súng của bộ binh Trung Quốc. Nếu
đứng từ đỉnh núi nhìn xuống thì lô nhô toàn lính TQ, đông như kiến. Lúc
đấy các đơn vị dân quân tại chỗ, không phải lính chính quy đều phải cầm
súng hết, ko biết bắn cũng tập bắn. không được rời vị trí. Lúc đấy em
nói thật ai cũng lo chết. Toàn bộ trẻ em, phụ nữ, cho nhau vào các xe
quân dụng, hoặc họ tùy nghi di tản bằng các phương tiện có thể hoặc chạy
bộ, cứ nhằm hướng HN mà chạy, ko được ngoái đầu lại. Toàn bộ đàn ông
đều cầm súng. phụ nữ cùng trẻ con về HN, nếu gặp cái xe ô tô là may mắn,
chứ đều chạy bộ hết. Em cũng phải chạy bộ cùng Mẹ em, chị em, anh trai,
Mẹ em cho em vào cái rọ, gánh như đi chợ, anh trai em, chị gái em đi
hai bên, Cả khu vực LC chìm trong một quang cảnh hỗn loạn. Nếu ai chứng
kiến cảnh đó chắc ko bao giờ quên giây phút đấy.
Lúc đấy, đơn vị bố em lại nằm ở Bát Sát, nơi tiếp giáp với TQ, Khi loạt
đạn đầu tiên của đợt pháo cao xa của TQ là đúng 2h sáng.. Trong loạt đạn
đàu, toàn bộ các doanh trại gần khu vực biên giới đều chìm trong đạn
hết, người chết nhiều vô kể, có cả một ngôi nhà cho cán bộ ở chết hết,
đến tận bây giờ còn không tìm thấy mộ do chết tập thể. Ở Bát Sát lúc
đấy, toàn bộ các đơn vị làm kinh tế đều cầm súng, Chủ yếu là đoàn địa
chất 305, liên đoàn địa chất Tây Bắc nằm ở khu vực đấy, bố em cũng ở
đấy. Tất cả những ai có thể dùng được sung, hoặc chưa biết bắn đều phải
cầm súng, có những người chưa bao giờ cầm sung cũng phải tập bắn tại
chỗ. Do cũng là dân quân tự vệ lập, nên dù sao mọi người cũng có ít kinh
nghiệp chiến đấu ngay, lúc đấy các đơn vị liên hệ với nhau để vào các
vị trí chiến lược và bắt đầu chiến đấu, Thôi thì ở đâu có gì thì ở đấy
tự lập lô cốt, hầm hào.... Mọi người khổ nhất là phụ nữ và trẻ em, khi
không có đàn ông thì chạy như kiến. Cả thị xã Bát Sat chìm trong biển
lửa. Lúc đấy, nhà em đang ở Bát Sát, không có xe ô tô, nên đành trú tạm ở
một lán trại gần đấy, EM nhìn, mẹ em nhìn, còn thấy những người bị bắn,
người bắn tung tóe, chết nhiều vô kể. Có những người còn không kịp mặc
quần áo, do đánh vào rạng sáng.
Lúc đấy đã sáng 3h, toàn bộ mặt bằng củ thị xã Bát Sát đã bị san bằng,
hiện tại chỉ còn bộ đội ở đấy, số lượng rất ít, còn lại là dân quân,
những người mà chưa bao giờ biết bắn đạn thật, nhũng người thợ mỏ, kỹ
sư, ngay cả đàn bà nếu ai muốn dùng súng cũng có hết, Sau khi tập hợp
toàn bộ mọi người, phân công rõ ràng. ông cụ em chia ra làm 4 nhóm, ông
cụ em chỉ huy 4 nhóm đấy,. Riêng ông Hồ A Phú, liên đoàn trưởng thì trốn
về HN luôn, sau này không bao giờ ông ấy có thể nhìn mặt được với những
người đã mất vì lúc đấy ông này chỉ lo cho bản thân mình, trong khi anh
em toàn bộ ở đoàn địa chất đấy đều đang cầm súng hết. Nên về sau em
biết ông này ngượng quá mà ko bao giờ đến những nghĩa trang liệt sỹ để
tưởng nhớ những người đã hy sinh năm đấy.
Em xin tiếp tục câu chuyện: Sau khi kiểm kê quân số đã chết mất 1/3 số lượng người sau nhũng loạt pháo đầu tiên, chỉ còn hơn 200 người. Khu vực đấy em chỉ biết thế thôi, còn các khu vực khác thì em không rõ, mọi người đều vào mục tiêu cả. Lúc đấy gần 5h sáng, quân TQ mới bắt đầu tràn qua. Và trận đánh khốc liệt bắt đầu, em thấy hầu hết các họng súng đều nhả đạn không ngừng, quân TQ đông kinh khủng, cứ từ phí dưới núi lao lên, đông đến nỗi mà ai không biết bắn cũng bắn trúng, ko cần phải ngắm. Thực sự khi về sau, mọi người đi gom xác mới thấy lính TQ chết nhiều vô kể, Nhưng không ai hiểu tại sao chúng lại cứ lao lên một cách ngu đến thế, lúc về sau có một chú kể lại là do bị chỉ huy nó bảo phải lao lên, chứ chúng nó rất sợ lính Việt Nam.
Em xin tiếp tục câu chuyện: Sau khi kiểm kê quân số đã chết mất 1/3 số lượng người sau nhũng loạt pháo đầu tiên, chỉ còn hơn 200 người. Khu vực đấy em chỉ biết thế thôi, còn các khu vực khác thì em không rõ, mọi người đều vào mục tiêu cả. Lúc đấy gần 5h sáng, quân TQ mới bắt đầu tràn qua. Và trận đánh khốc liệt bắt đầu, em thấy hầu hết các họng súng đều nhả đạn không ngừng, quân TQ đông kinh khủng, cứ từ phí dưới núi lao lên, đông đến nỗi mà ai không biết bắn cũng bắn trúng, ko cần phải ngắm. Thực sự khi về sau, mọi người đi gom xác mới thấy lính TQ chết nhiều vô kể, Nhưng không ai hiểu tại sao chúng lại cứ lao lên một cách ngu đến thế, lúc về sau có một chú kể lại là do bị chỉ huy nó bảo phải lao lên, chứ chúng nó rất sợ lính Việt Nam.
Riêng nhà em là người nhà chỉ huy nên được ưu tiên ở chỗ an toàn. Mọi
người vấn bắn nhau với bọn TQ, lúc đáy mẹ em kể lại, gần như mình vã đạn
cho nó hết đạn vì chắc chắn sẽ trúng, ko sợ lệch, Toàn bộ Bát Sát gần
như tê liệt, em thấy kể lại là bị co cụm vào từng khu vực ở trên cao,
còn TQ thì ở dưới lao lên. Đến sáng hôm sau, tạm nghỉ, lúc đấy lính TQ
đã sang nhiều, chúng tập hợp thành các cụm, chia nhiều phía. và lập từng
căn cứ một, chỉ có điều, bọn TQ đặc biệt khi sang mình không bao giờ ăn
cái gì bên mình cả, chúng đánh đến đâu là chúng thu gọn đến đấy, ngay
cả cái giường nó cũng phá ra, rồi cho lên xe ôt ô của nó. Khoảng 8h
sáng, nhìn xung quanh toàn hố đạn pháo, em thấy mẹ em kể lại hầy hết bị
san bằng, không còn gì trên mặt đất, Đặc biệt rất nhiều lính TRung quốc
mặc rất giống lính VN, nếu không quan sát kỹ thì nhầm là chuyện bình
thường. Bọn TQ chia ra nhiều cứ điểm để đánh từng cứ điểm của mình. Lúc
đấy dân quân tự vệ coi như bắn đến viên đạn cuối cùng thôi và bị nó dí
súng vào đấu bắn hết, trước mắt nhũnng người đang sống nhìn thấy,. Lúc
đấy ông cụ em cũng hy sinh rồi, về sau mãi gần 20 năm sau mới tìm thấy
mộ và chuyển về nghĩ trang liệt sỹ Hà Nội ở Nhổn. Gia đình em cũng nhìn
thấy cảnh tượng đấy, cũng may có nhiều lính TQ không giết thường dân. họ
cho chạy về HN. Em và gia đình cũng chạy, chạy bộ chứ không có phương
tiên, xung quanhh không còn ai,khu vực bố em chỉ huy chết hết, ngay như
vị trí của ông Nguyễn Bá Lại cũng đã bị lính TQ hủy diệt, Riêng với
lính VN, bọn chúng rất dã man, bắn vào đầu hết, chứ không tha, những
người về sau còn lại làm tù binh thường là dân quân tại chỗ, nó trao trả
cho có lệ thôi, chứ những người quan trọng chúng bắt về TQ hết hoặc thủ
tiêu.
Về sau những người còn sống sau khi bắt làm tù binh, em thấy kể lại đều bị bên mình kiểm tra rất kỹ, chứ ko trả về ngay. Lúc này, toàn bộ phụ nữ, trẻ em được lính TQ cho chạy, nhà em cũng chạy, lúc đấy chỉ biết đường quốc lộ mà chạy chứ làm gì có định hướng la bàn đâu, chạy đông kinh khủng. Em ngồi trong rỏ, mẹ em đao như quang gánh, chị em, anh trai em chạy hai bên, Lúc đấy mọi người mạnh ai lấy chạy chứ không chạy theo đoàn, vì sợ lính TQ sẽ bắn, nên chạy tản ra, chắc trước khi chạy đã có người thông báo nên như thế, chứ theo đoàn dễ chết tập thể lắm. Lúc này, em và gia đình chạy đến qua Bát Sát được một đoạn, trên đường đi thì ôi thôi, nếu ai mà chứng kiến chắc sẽ không bao giờ quên. Lúc đấy người chết dưới đất nhiều lắm, xe tăng của TQ, xe ôt ô của TQ cũng tràn qua, chở toàn lính TQ. Mẹ em còn nhìn thấy xe nó ko tránh gì cả, cứ người mà lao thôi, lúc này nhìn thấy cái chết, người chết nó mất cảm xúc. Thực sự ko ai nghĩ đến tận bây giờ em còn sống mà viết văn trên otofun cả. Chạy khoảng được 10km, lúc đấy không có đồ ăn, và cũng sau gần 1 ngày TQ đánh mình rồi. Toàn bộ Lào Cai lúc đấy, TQ chiếm hết, em chỉ chứng kiến xe ô tô của nó chở rất nhiều các công cụ, những vật dụng của mình, nó đến đây nó cho bộc phá phá hết nhà cửa, không để lại cái gì, em nói thật, đến cái đường ray chạy từ Lào Cai về hà nội nó bật tunng hết. Người chết, máu me khiếp cực luôn. Mẹ em cũng gan, chứ như người khác chắc ngất mất. Đang chạy nhà em gặp hai nhà nữa cũng cùng chạy theo, khoảng 15 người, toàn phụ nữ trẻ em. Đến gần thị xã Lào Cai thì tốp nhà em bị đạn pháo câu vào. May mẹ em mang em nên chạy chậm hơn, Pháo làm nhà đi trước chết gần hết, còn người bị thương nằm la liệt, nhà em hú tim, kệ, lúc đấy người nằm người chết cũng thông cảm, mẹ em nói, nhìn thấy người ta bị thương mà không biết làm gì, cứ khóc mà chạy, quần áo rách tả tơi, chân mỏi nhừ, nhưng sao lúc đấy mọi người hăng thật chạy ko biết mệt. Còn khoảng 10 người.. Vừa chạy, có 1 bác gần đấy chỉ kịp bế theo 1 đứa bé khoảng 5 tuổi bị đạn bắn đạp chân, bác ấy bế theo, máu chạy ròng ròng, chỉ hi vọng gặp người mình, về sau bác ấy phải vứt đứa đấy ven dường vì nó chết, không mang theo được, Cảnh tượng ghê thật, em còn nhỏ nên nghe kể lại chứ anh, chị em, mẹ em chứng kiến thì ôi thôi, sợ đến bây giờ.
Chạy đến qua Lào Cai thì đằng sau hai bên dường là cả đoàn xe TQ chở đầy lính TQ, lúc đấy mọi người đánh liều xin thức ăn, em nói thật, lúc đấy, cái chết đang kề cận thì chả ai nghĩ đến ăn cả, chỉ lo cách nào mà sống thì về đến nhà thôi. Mẹ em liều nhất liền vẫy tay bọn lính TQ, bọn nó cũng dừng xe, thấy toàn phụ nữ và người già, có một thằng thấy cho họp lương khô TQ, và 1 bao gạo, mẹ em liền lấy luôn, mấy người kia bảo đừng ăn vì sợ TQ nó cho thuốc độc vào đồ ăn. Việc này có nhé, sau khi TQ rút đi, tất cả nguồn nước em thấy bên mình đều phải kiểm tra lại và khử lại, có nhiều chứng minh chúng nó cho thuốc độc vào nguồn nước sau khi rút về HN. Thực chất phải sau 3 ngày, bộ đội mình mới thấy bóng, lúc đấy cũng đã gần xong cuộc chiến rồi. Mẹ em cứ liều cho em và anh, chị em ăn, nói thật lúc đấy ko ăn cũng chết, nên có chết vì thuốc độc cũng ổn, ko sao, mọi người cũng thấy nhà em ăn, cũng ăn theo, thế là đỡ hơn, nhưng lúc này có 2 bà cũng nhiều tuổi ko đi dược bảo mọi ngừoi đi trước vì không thể chạy theo được, Lúc đấy nghĩ thương lắm các cụ ạ, nhưng đành đi. Đoàn nhà em chỉ còn 8 người, nhà em 3 người, và 5 người khác. Cứ thế, mọi người chạy theo cái đường ray tàu, rồi chuyển sang đường quốc lộ, đến đâu thì ăn ở đấy, có thì ăn, ko có thì nhịn, mẹ em nghĩ lại đến bây giờ vẫn còn sợ. Nhưng may nhất là chạy được 5 ngày, thì lúc đấy mới thấy xe quân mình đi lên nhiều và đi nhờ về HN, ra số 6 Phạm Ngũ Lão, nơi đấy là Tổng cục địa chất, lúc nhìn thấy xe của mình, mọi người mới thấy mình còn sống, mẹ em kể lại là lúc đấy tưởng em chết rồi. Anh và chị em được 2 bác đi dùng đỡ, mẹ em rách hết quần áo, mọi người cũng vậy, Tính từ khi chạy từ Lào cai về đến HN là 10 ngày, 7 ngày chạy, 3 ngày đi đường.
Còn những gì diễn ra ở Lào Cai khi mình đánh TQ, em xin kể tiếp, vì được mọi người trong đoàn khi về đến HN kể lại, chứ không được chứng kiến trực tiếp.
Sau khi về đến số 6 Phạm Ngũ Lão, được ăn uống, nghỉ, mẹ em kể lại là cả đoàn địa chất nơi bố em chiến đấu chết gần hết, còn đúng 1/5 người đợi được quân chính quy VN ứng phó. Lúc đấy, có nhiều ông ức quá, bắn cả vào chân mình vì nhìn thấy đồng đội chết nhiều quá, Ông ấy cay bọn TQ đến nỗi cứ lấy xà beng đâm nát lính TQ bị chết ở đấy, mọi người can mãi mới thôi, ông này tên là Thọ, ko biết bây giờ còn sống không? Còn những người mà ở liên đoàn địa chất đấy còn sống kể lại khi giao tranh với TQ em mới thấy ghê, đúng là trong chiến tranh mới thấy con người gan dạ các cụ ợ. Kể lại là có tốp ở cứ điểm mà có ông Nguyễn Bá Lại chết ý, lúc bắn hết đạn, ko còn đạn mà lính TQ vẫn như quân nguyên, ông ấy bảo với hai người là quấn chặt thêm toàn bộ xung quanh người ông ấy nhiều vào áo, để cho dầy, làm giáp trống đạn, nói vậy cho vui, để yên tâm, ông ấy chạy từ cứ điểm để đến chỗ TQ lấy súng và đạn, cũng may ông ấy còn sống khi về đến HN. Khi lấy súng và đạn xong về đến cứ điểm thì ông ấy bị 2 phát vào lưng, vẫn quay lại bắn nhau, sợ quá. Lúc đấy hỏi lại có nghĩ gì, ông ấy bảo lúc đấy kệ thôi, nó ko đánh mình thì mình đánh nó. Sau này em mới biết là ở đấy, mình không đủ số lượng vũ khí quá 1 ngày đánh nhau, mọi người ở đấy đều nói như vậy, vũ khí thiếu, nên cứ nhè lính TQ mà lấy đồ. Còn sau này khổ nhất là các bác đi lượm xác chết. Nhà em về sau cũng lên để tìm xác bố em.
Sau khi trở về HN, cái đầu tiên là những người mà có người thân bị mất, được tham gia vào đoàn tìm lại xác để lấy làm căn cứ xác định chế độ, lúc đấy, em và gia đình cũng ko biết bố em còn hay mất, buồn lắm các cụ ạ, lúc đấy mẹ em khóc mấy ngày liền. Ai cũng vậy, chứ ko riêng mẹ em. Nên sau khi ổn thỏa 2 bên, mỗi bên rút về một nơi, Tổng cục địa chất mới cho mọi người lên tìm lại thân nhân. Lúc lên, bên mình chưa kịp dọn dẹp đâu, có nào nguyên thế, Nhìn quang cảnh mới thấy ghê, người chết, người chết cháy, người sống ko ra sống, rồi xác người bị để lâu quá, rồi những người bị ô tô, xe tăng chèn vào nát như cám, chắc chỉ còn bộ quần áo trên người là còn nguyên chứ thịt nát hết, lúc đấy, ai cứ đến chỗ mà trước khi đi để tìm, có điều, nếu lính thì trên cổ có đeo số hiệu, hoặc trong túi áo có một cái lọ được thông tin, để đề phòng trước khi mất là còn biết. Khi đứng giữ Bát Sát thì mới chứng kiến, như thời kỳ đồ đá, không còn bất cứ một cái gì luôn. chỉ chủ yếu là mùi người chết và mùi thuốc súng, Ai cũng lo đi tìm người thân, gia đình em đến nơi mà bố em ở đấy, thì thấy lỗ chỗ hố to do bị đạn pháo câu vào, lúc đấy có chú còn sống nói lại là chỗ này, bọn TQ câu pháo tập thể, nên chết hết, trước khi nhà em đến, quân mình còn dùng xe đẩy, xúc xác người như xúc đất ý, đổ vào một chỗ, ghê quá, nên toàn bộ khu vực này thì ko thể xác định được ai là ai cả, do TQ đánh tập kích bất ngờ, ko kịp đề phòng. Mẹ em cũng đến xem qua, nhưng tóm lại mới thấy ghê. Chính những thông tin này sao báo chí mình ko nói để cho người dân còn biết chứ im lặng làm gì, em là em hận bọn Khựa đến xương tủy. Nếu ai chứng kiến cảnh dồn xác người chắc chả ai dám đi đánh nhau.
Khi xe múc xác đến, xác quân mình thì phân loại ra, xác quân Khựa cũng có người của nó đến nhận, lúc đấy có nhiều ông bức xức tý táng thằng đến nhận xác, may mà lính mình can, chắc hận quá. Lúc đấy chỗ bố em ko tìm được xác vì trúng pháo, chết tất, nên chỉ biết nhặt từng bộ phận người ra một bên, thân người ra 1 bên, còn cái người nào còn hoàn thiện thì khó lắm, chỉ có ông nào trúng đạn thì còn toàn thây, chứ trúng pháo thì 100% mất hết, hoặc bay hết bộ phận, lúc đấy mẹ em ngất lên ngất xuống, ko giám nhìn nữa, mọi người đỡ vào bên trong, và sau đó trở về luôn HN vì sợ quỵ do không chịu đựng được. Sau này khi phân loại ra, họ chôn theo cảm tính, tay ông này ghép thân ông kia là bình thường, duy chỉ có cái đầu là may ra còn nhận được, nhưng có những cái còn ko nhìn thấy dạng. Sau đó, nhà em được công nhận gia đình liệt sỹ, nhưng ko có mộ liệt sỹ. Chính vì lẽ đó, đến tận 17 năm sau, sau khi em đang học đại học, lúc đấy, mọi người mới lên lại Lào Cai để xác định mộ xem còn hay mất, cũnng nhờ TTTNCN ở Đông Tác, tìm hộ, họ chỉ nói khi vực đấy, chứ ko nói rõ là ở đâu, sau khi vào khu vực nghĩa trang Bát Sát, đi tìm từng ngôi mộ, lúc đấy có ông quản lý ở đấy có nói tên bố em, vì bố em là chỉ huy nên có số huy hiệu, tên gắn ở áo, nên sau khi lượm xác, mới phân loại được. Ông ấy chỉ cho số mộ đấy, đến đấy xem cũng tin bằng niềm tin thôi chứ lúc đấy ai mà biết được là đúng hay sai đâu, sau đó xin chuyển mộ liệt sỹ về HN, làm các thủ tục xong, đào luôn đưa lên xe ô tô về HN, sau này, em cẩn thận đi thử ADN cho chắc, cũng may là ko sai. Và đến bây giờ, thực chất mỗi khi đến gần ngày đó, toàn bộ liên đoàn đều tổ chức lên Bát Sát để tưởng nhớ. Và vẫn vậy, gặp nhau, kể lại những lúc sống chết mới thấy quý nhau. Còn cái ông Liên đoàn trưởng Hồ A Phú trốn biệt khi xảy ra chiến tranh thì ko bao giờ dám lên đấy để thắp hương tưởng nhớ, mặc dù sau đó, ông ấy mất chức vì tội trốn trách nhiệm, nhưng cái lớn nhất mà ông ấy mất đấy chính là tình đồng đội, tình người , mà cái đấy em cho là chả cái gì mua được, đến đây em xin hết, tất nhiên câu chuyện còn nhiều lắm, nhưng đánh máy mỏi tay, em cũng tóm tắt thôi, chứ ngồi kể thì mới hết được, Nên chính vì cuộc chiến năm 1979, mà sau này, những ai ở vùng biên khi xảy ra đến tận bây giờ đều ghét Khựa và luôn nghĩ giống em và các cụ là có cơ hội chắc sẽ chiếm lại Khựa.
Về sau những người còn sống sau khi bắt làm tù binh, em thấy kể lại đều bị bên mình kiểm tra rất kỹ, chứ ko trả về ngay. Lúc này, toàn bộ phụ nữ, trẻ em được lính TQ cho chạy, nhà em cũng chạy, lúc đấy chỉ biết đường quốc lộ mà chạy chứ làm gì có định hướng la bàn đâu, chạy đông kinh khủng. Em ngồi trong rỏ, mẹ em đao như quang gánh, chị em, anh trai em chạy hai bên, Lúc đấy mọi người mạnh ai lấy chạy chứ không chạy theo đoàn, vì sợ lính TQ sẽ bắn, nên chạy tản ra, chắc trước khi chạy đã có người thông báo nên như thế, chứ theo đoàn dễ chết tập thể lắm. Lúc này, em và gia đình chạy đến qua Bát Sát được một đoạn, trên đường đi thì ôi thôi, nếu ai mà chứng kiến chắc sẽ không bao giờ quên. Lúc đấy người chết dưới đất nhiều lắm, xe tăng của TQ, xe ôt ô của TQ cũng tràn qua, chở toàn lính TQ. Mẹ em còn nhìn thấy xe nó ko tránh gì cả, cứ người mà lao thôi, lúc này nhìn thấy cái chết, người chết nó mất cảm xúc. Thực sự ko ai nghĩ đến tận bây giờ em còn sống mà viết văn trên otofun cả. Chạy khoảng được 10km, lúc đấy không có đồ ăn, và cũng sau gần 1 ngày TQ đánh mình rồi. Toàn bộ Lào Cai lúc đấy, TQ chiếm hết, em chỉ chứng kiến xe ô tô của nó chở rất nhiều các công cụ, những vật dụng của mình, nó đến đây nó cho bộc phá phá hết nhà cửa, không để lại cái gì, em nói thật, đến cái đường ray chạy từ Lào Cai về hà nội nó bật tunng hết. Người chết, máu me khiếp cực luôn. Mẹ em cũng gan, chứ như người khác chắc ngất mất. Đang chạy nhà em gặp hai nhà nữa cũng cùng chạy theo, khoảng 15 người, toàn phụ nữ trẻ em. Đến gần thị xã Lào Cai thì tốp nhà em bị đạn pháo câu vào. May mẹ em mang em nên chạy chậm hơn, Pháo làm nhà đi trước chết gần hết, còn người bị thương nằm la liệt, nhà em hú tim, kệ, lúc đấy người nằm người chết cũng thông cảm, mẹ em nói, nhìn thấy người ta bị thương mà không biết làm gì, cứ khóc mà chạy, quần áo rách tả tơi, chân mỏi nhừ, nhưng sao lúc đấy mọi người hăng thật chạy ko biết mệt. Còn khoảng 10 người.. Vừa chạy, có 1 bác gần đấy chỉ kịp bế theo 1 đứa bé khoảng 5 tuổi bị đạn bắn đạp chân, bác ấy bế theo, máu chạy ròng ròng, chỉ hi vọng gặp người mình, về sau bác ấy phải vứt đứa đấy ven dường vì nó chết, không mang theo được, Cảnh tượng ghê thật, em còn nhỏ nên nghe kể lại chứ anh, chị em, mẹ em chứng kiến thì ôi thôi, sợ đến bây giờ.
Chạy đến qua Lào Cai thì đằng sau hai bên dường là cả đoàn xe TQ chở đầy lính TQ, lúc đấy mọi người đánh liều xin thức ăn, em nói thật, lúc đấy, cái chết đang kề cận thì chả ai nghĩ đến ăn cả, chỉ lo cách nào mà sống thì về đến nhà thôi. Mẹ em liều nhất liền vẫy tay bọn lính TQ, bọn nó cũng dừng xe, thấy toàn phụ nữ và người già, có một thằng thấy cho họp lương khô TQ, và 1 bao gạo, mẹ em liền lấy luôn, mấy người kia bảo đừng ăn vì sợ TQ nó cho thuốc độc vào đồ ăn. Việc này có nhé, sau khi TQ rút đi, tất cả nguồn nước em thấy bên mình đều phải kiểm tra lại và khử lại, có nhiều chứng minh chúng nó cho thuốc độc vào nguồn nước sau khi rút về HN. Thực chất phải sau 3 ngày, bộ đội mình mới thấy bóng, lúc đấy cũng đã gần xong cuộc chiến rồi. Mẹ em cứ liều cho em và anh, chị em ăn, nói thật lúc đấy ko ăn cũng chết, nên có chết vì thuốc độc cũng ổn, ko sao, mọi người cũng thấy nhà em ăn, cũng ăn theo, thế là đỡ hơn, nhưng lúc này có 2 bà cũng nhiều tuổi ko đi dược bảo mọi ngừoi đi trước vì không thể chạy theo được, Lúc đấy nghĩ thương lắm các cụ ạ, nhưng đành đi. Đoàn nhà em chỉ còn 8 người, nhà em 3 người, và 5 người khác. Cứ thế, mọi người chạy theo cái đường ray tàu, rồi chuyển sang đường quốc lộ, đến đâu thì ăn ở đấy, có thì ăn, ko có thì nhịn, mẹ em nghĩ lại đến bây giờ vẫn còn sợ. Nhưng may nhất là chạy được 5 ngày, thì lúc đấy mới thấy xe quân mình đi lên nhiều và đi nhờ về HN, ra số 6 Phạm Ngũ Lão, nơi đấy là Tổng cục địa chất, lúc nhìn thấy xe của mình, mọi người mới thấy mình còn sống, mẹ em kể lại là lúc đấy tưởng em chết rồi. Anh và chị em được 2 bác đi dùng đỡ, mẹ em rách hết quần áo, mọi người cũng vậy, Tính từ khi chạy từ Lào cai về đến HN là 10 ngày, 7 ngày chạy, 3 ngày đi đường.
Còn những gì diễn ra ở Lào Cai khi mình đánh TQ, em xin kể tiếp, vì được mọi người trong đoàn khi về đến HN kể lại, chứ không được chứng kiến trực tiếp.
Sau khi về đến số 6 Phạm Ngũ Lão, được ăn uống, nghỉ, mẹ em kể lại là cả đoàn địa chất nơi bố em chiến đấu chết gần hết, còn đúng 1/5 người đợi được quân chính quy VN ứng phó. Lúc đấy, có nhiều ông ức quá, bắn cả vào chân mình vì nhìn thấy đồng đội chết nhiều quá, Ông ấy cay bọn TQ đến nỗi cứ lấy xà beng đâm nát lính TQ bị chết ở đấy, mọi người can mãi mới thôi, ông này tên là Thọ, ko biết bây giờ còn sống không? Còn những người mà ở liên đoàn địa chất đấy còn sống kể lại khi giao tranh với TQ em mới thấy ghê, đúng là trong chiến tranh mới thấy con người gan dạ các cụ ợ. Kể lại là có tốp ở cứ điểm mà có ông Nguyễn Bá Lại chết ý, lúc bắn hết đạn, ko còn đạn mà lính TQ vẫn như quân nguyên, ông ấy bảo với hai người là quấn chặt thêm toàn bộ xung quanh người ông ấy nhiều vào áo, để cho dầy, làm giáp trống đạn, nói vậy cho vui, để yên tâm, ông ấy chạy từ cứ điểm để đến chỗ TQ lấy súng và đạn, cũng may ông ấy còn sống khi về đến HN. Khi lấy súng và đạn xong về đến cứ điểm thì ông ấy bị 2 phát vào lưng, vẫn quay lại bắn nhau, sợ quá. Lúc đấy hỏi lại có nghĩ gì, ông ấy bảo lúc đấy kệ thôi, nó ko đánh mình thì mình đánh nó. Sau này em mới biết là ở đấy, mình không đủ số lượng vũ khí quá 1 ngày đánh nhau, mọi người ở đấy đều nói như vậy, vũ khí thiếu, nên cứ nhè lính TQ mà lấy đồ. Còn sau này khổ nhất là các bác đi lượm xác chết. Nhà em về sau cũng lên để tìm xác bố em.
Sau khi trở về HN, cái đầu tiên là những người mà có người thân bị mất, được tham gia vào đoàn tìm lại xác để lấy làm căn cứ xác định chế độ, lúc đấy, em và gia đình cũng ko biết bố em còn hay mất, buồn lắm các cụ ạ, lúc đấy mẹ em khóc mấy ngày liền. Ai cũng vậy, chứ ko riêng mẹ em. Nên sau khi ổn thỏa 2 bên, mỗi bên rút về một nơi, Tổng cục địa chất mới cho mọi người lên tìm lại thân nhân. Lúc lên, bên mình chưa kịp dọn dẹp đâu, có nào nguyên thế, Nhìn quang cảnh mới thấy ghê, người chết, người chết cháy, người sống ko ra sống, rồi xác người bị để lâu quá, rồi những người bị ô tô, xe tăng chèn vào nát như cám, chắc chỉ còn bộ quần áo trên người là còn nguyên chứ thịt nát hết, lúc đấy, ai cứ đến chỗ mà trước khi đi để tìm, có điều, nếu lính thì trên cổ có đeo số hiệu, hoặc trong túi áo có một cái lọ được thông tin, để đề phòng trước khi mất là còn biết. Khi đứng giữ Bát Sát thì mới chứng kiến, như thời kỳ đồ đá, không còn bất cứ một cái gì luôn. chỉ chủ yếu là mùi người chết và mùi thuốc súng, Ai cũng lo đi tìm người thân, gia đình em đến nơi mà bố em ở đấy, thì thấy lỗ chỗ hố to do bị đạn pháo câu vào, lúc đấy có chú còn sống nói lại là chỗ này, bọn TQ câu pháo tập thể, nên chết hết, trước khi nhà em đến, quân mình còn dùng xe đẩy, xúc xác người như xúc đất ý, đổ vào một chỗ, ghê quá, nên toàn bộ khu vực này thì ko thể xác định được ai là ai cả, do TQ đánh tập kích bất ngờ, ko kịp đề phòng. Mẹ em cũng đến xem qua, nhưng tóm lại mới thấy ghê. Chính những thông tin này sao báo chí mình ko nói để cho người dân còn biết chứ im lặng làm gì, em là em hận bọn Khựa đến xương tủy. Nếu ai chứng kiến cảnh dồn xác người chắc chả ai dám đi đánh nhau.
Khi xe múc xác đến, xác quân mình thì phân loại ra, xác quân Khựa cũng có người của nó đến nhận, lúc đấy có nhiều ông bức xức tý táng thằng đến nhận xác, may mà lính mình can, chắc hận quá. Lúc đấy chỗ bố em ko tìm được xác vì trúng pháo, chết tất, nên chỉ biết nhặt từng bộ phận người ra một bên, thân người ra 1 bên, còn cái người nào còn hoàn thiện thì khó lắm, chỉ có ông nào trúng đạn thì còn toàn thây, chứ trúng pháo thì 100% mất hết, hoặc bay hết bộ phận, lúc đấy mẹ em ngất lên ngất xuống, ko giám nhìn nữa, mọi người đỡ vào bên trong, và sau đó trở về luôn HN vì sợ quỵ do không chịu đựng được. Sau này khi phân loại ra, họ chôn theo cảm tính, tay ông này ghép thân ông kia là bình thường, duy chỉ có cái đầu là may ra còn nhận được, nhưng có những cái còn ko nhìn thấy dạng. Sau đó, nhà em được công nhận gia đình liệt sỹ, nhưng ko có mộ liệt sỹ. Chính vì lẽ đó, đến tận 17 năm sau, sau khi em đang học đại học, lúc đấy, mọi người mới lên lại Lào Cai để xác định mộ xem còn hay mất, cũnng nhờ TTTNCN ở Đông Tác, tìm hộ, họ chỉ nói khi vực đấy, chứ ko nói rõ là ở đâu, sau khi vào khu vực nghĩa trang Bát Sát, đi tìm từng ngôi mộ, lúc đấy có ông quản lý ở đấy có nói tên bố em, vì bố em là chỉ huy nên có số huy hiệu, tên gắn ở áo, nên sau khi lượm xác, mới phân loại được. Ông ấy chỉ cho số mộ đấy, đến đấy xem cũng tin bằng niềm tin thôi chứ lúc đấy ai mà biết được là đúng hay sai đâu, sau đó xin chuyển mộ liệt sỹ về HN, làm các thủ tục xong, đào luôn đưa lên xe ô tô về HN, sau này, em cẩn thận đi thử ADN cho chắc, cũng may là ko sai. Và đến bây giờ, thực chất mỗi khi đến gần ngày đó, toàn bộ liên đoàn đều tổ chức lên Bát Sát để tưởng nhớ. Và vẫn vậy, gặp nhau, kể lại những lúc sống chết mới thấy quý nhau. Còn cái ông Liên đoàn trưởng Hồ A Phú trốn biệt khi xảy ra chiến tranh thì ko bao giờ dám lên đấy để thắp hương tưởng nhớ, mặc dù sau đó, ông ấy mất chức vì tội trốn trách nhiệm, nhưng cái lớn nhất mà ông ấy mất đấy chính là tình đồng đội, tình người , mà cái đấy em cho là chả cái gì mua được, đến đây em xin hết, tất nhiên câu chuyện còn nhiều lắm, nhưng đánh máy mỏi tay, em cũng tóm tắt thôi, chứ ngồi kể thì mới hết được, Nên chính vì cuộc chiến năm 1979, mà sau này, những ai ở vùng biên khi xảy ra đến tận bây giờ đều ghét Khựa và luôn nghĩ giống em và các cụ là có cơ hội chắc sẽ chiếm lại Khựa.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét